สู่ขวัญงานแต่ง

มื้อนี้เป็นมื้อสันวันชอบ มื้อประกอบวันดี มื้อเศรษฐีราชาโชค สิได้กะทำลาบาศรี ให้แก่บ่าวสาวคือ....................ตลอดถึงญาติพี่น้องทั้งสองก้ำสองฝ่าย ได้ปลูกฝังตั้งแต่งให้ซุมเจ้าทั้งสองให้ได้เป็นคู่ผัวตัวเมีย ผัวแก้วเมียทิพย์ ผัวหยิบ เมียแส่ว ผัวถ่อเมียพาย ให้กว้างให้ขวาง ให้สร้างลุกปลุกขึ้น แคล้วคลาดปลอดภัย สร้างเพียงตีนกะให้ขึ้นเพียงหัว สร้างเพียงหัวกะให้ขึ้นเพียงเกล้า ให้หมั่นคงทะลงแก่น บ่ให้ปะให้ฮ้าง บ่ให้ฮ้างให้หม้าย บ่ให้ถ่ายหลายผัวหลายเมีย ให้เจียรกา สถาพรวิลาส อย่าได้บกเขินหาด อย่าได้ขาดเขินวัง สัพพะกาลังยังเต็มดีอยู่คือเก่า คีงของเจ้าสัดส่วนพอดี พี่น้องไกลแล่นมาฮอด มาฮอด แวได้อิ่มหนำสำราญ เลี้ยงบริวารได้พอฮ้อย เลี้ยงข่อยข้าได้พอพัน คือดั่งปลวกอยู่พื้น คูณอั่งเฮ็ดโพน คูณกันขึ้นคือเขาไกยะราช อย่าได้บกขาดแห่งคือแก้งลี่ผี กินอย่าได้บก จกอย่าได้แห่งเริงเรื่อยบ่ขาดเขิน ตั้งแฮกตั้งแต่นี้เมือหน้า หายทุกข์หายโศกหายโรคหายภัย หายพยาธิโรคา นึกคิดสิ่งได๋ก็ให้ได้ดั่งคำปรารถนา คิดเงินกะให้เจ้าได้เงิน คิดทองกะให้เจ้าได้ทอง เงินคำกองเหลือล้น ให้เจ้าพ้นจากฝูงหมู่โรคา จัดตาโรธัมมา วัตทันติ อายุวัณโณ สุขังพะลัง หมั่นยืนๆ เด้อ

 

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ 3 จบ

 

ศรี ศรี สิทธิพระพรบวรแวนวิเศษ อติเรกกะเตโช ชัยยะตุภะวัง ชัยยะมังคะลัง ตะโต โลกัง สุขัง พะลัง อะวาหา วิวาโห ชัยยะมหามงคลวันนี้แม่นวัน..........ขึ้น/แรม............เดือน........พุทธศักราชล่วงแล้ว.........พรรษากาล เป็นเดือนยามวันดี วันดีถีอมุตตะโชค โตกใบนี้แม่นโตกไม้จันทร์ ขันห้าใบนี้แม่นขันไม้แก้ว ขุนนางและพ่อแม่ปุนแปลงแล้วจึงได้แต่งพาขวัญ อยู่ซ่อนล่อนซ่ายล่าย มีทั้งฝ้ายผูกแขนแหวนใส่ก้อย ปัดน้อยสร้อยสังวาลย์ มงคลการอันประเสริฐ บุญแก้วเกิดนำพา วาสนามาส่งให้ ลุลาภได้สมดั่งปรารถนา บุบเพบุญตาสันนิวาส ธัมโมภาสแผ่ความดี บารมียู้ส่ง เป็นยอดป่งความเพียร ใจเสถียรมาพบพ้อ นางน้อยหน่อกัลยาณี งามโสภีศรีสะส่อน เนื้อเกลี้ยงอ่อนคมขำ มวยผมดำศรีสง่า ได้นามว่า นางสาว..........งามโสภีส่งยู้ ได้พบคู่สมใจงามสดใสเพริดแพร้ว ได้เจ้าบ่าวนามว่านาย.......เป็นคู่แก้วผัวขวัญ จบกระบวนถ้วนถี่ พวกน้องพี่ปรีดา บุญนำพา วาสนาส่งยู้ บ่ได้มีหัวปู้ปัญญา ได้ภรรยาอันงามค่อง ใสอ่องต่องจรรยา บุญนำพาอนันเนก ได้ภิเษกมงคล ได้อาราธนาพระสงฆ์มาเจริญพระพุทธมนต์ งามมงคลคำสอนของพระพุทธเจ้า ให้สำเร็จดั่งคำกล่าวเว้าทุกสิ่งอัน  ทั้ง..นาย..ผู้เป็นเจ้าบ่าว บุญจ่องน้าวนำชู อีกทั้งยอดพธู นางสาว......เสมอดั่งลาภยศสรรเสริญสุข ขอให้หลั่งเทมาอยู่ทุกเมื่อ ทุกกาล ทุกวัน ทุกยาม ตรามจิรัฐฐิติกาล เหิงยาวนานสืบต่อไปก็ปู่เทอญ

มาบัดนี้ ทุกฝ่ายมีแต่ความปรีดีศรีวิเศษ ปรารภเหตุแห่งมงคลกาลมงคลงามการสมรส บ่หลีกลดประเพณีได้กะทำลาบาศรี เพื่อให้เป็นมังคะละดีอันประเสริฐ บุญแก้วเกิดสมภาร จึงได้พากันขนขวยหาอาหารเหลือหลายหลาก สัพพภาคพร้อมทุกสิ่งอัน  มีทั้งพูพันและหมากจีบ ฟ้าววางฮีบเดาดา มาลาหอมฮ่วงเฮ่า ข้าวต้มกล้วยบายศรี มีทั้งไข่หน่วยดีเกลี้ยงปลอด มีทั้งกากุลา ไก่ตัวผู้โอก แต่งใส่โตกสวยลวย งามอวยฮวยเลิศแล้ว เหล้าก่องแก้วใส่พาขวัญ สัพปาอาหารมีหลากหลาย หาได้มากประมวลมา แต่งใส่พาปะไว้เทิงเสื่อ ตั้งแม่นเมื่อยามดี มีสีใสบ่เศร้า มาบัดนี้ จึงได้ไปอาราธนาเอาอาจารย์เจ้าผู้ฉลาด มานั่งสาดเอิ้นเชิญขวัญ ว่ามาพลันอย่าช้า เชิญเอาทั้งขวัญหน้า ขวัญตาคิ้วก่องๆ ขวัญเจ้าพลัดกะละแม่นพรากบ้านนานแล้วให้ต่าวมา ให้ต่าวมา เด้อเด้อ ว่ามาเย้อขวัญเอ้ย ขวัญตกบกก็ให้พากันออก ขวัญเจ้าตกหมอกก็ให้พากันลุก ขวัญเจ้าตกฮูก็ให้พากันพ้น ขวัญเจ้านี้อย่าได้ไปอยู่ข้น ในห้วยแกมปูแกมปลา ว่ามาเยือขวัญเอ้ย ขวัญผู้เป็นกากนั้นให้เจ้ามาอยู่แวนไว ขวัญผุ้เป็นหวัดและเป็นไอให้เจ้ามาอยู่ห้วนเห้า มีทั้งขวัญผู้เฒ่าๆ นั้นนะให้ค่อยชัก ไม้ค้อนเท้าตามหลังมาอยู่จุบๆๆๆ ว่าเดอเด้อขวัญเอ้ย มานำทางเป็นคนท่อง มานำท่องเป็นคนถาง มานำทางเส้นกว้างไม้ขวยข่วงหนามหนา บัดว่าน้ำล้นห้วยขอให้ขวัญเจ้านี้ค่อยลอยมา เย้อๆๆ บัดว่าน้ำท่วมภูท่วมดอยขวัญเจ้านี้ขี่เฮือไม้งิ้ว ลมพัดสีกิ้วๆ โอ้ยขวัญเจ้า ให้ต่าวมาๆๆ เด้อ ว่ามาเยื้อขวัญเอ้ย ให้ขวัญเจ้านี้นะมา กินชิ้นปลาตัวโตท่อคอนาค ให้ขวัญเจ้านี้นานี้น่าๆๆ มากินชิ้นปลาปากตัวท่อคอเฮือ ให้ขวัญเจ้าน่าๆๆ มากินชิ้นปลาเสือตัวท่อคอม้า ว่ามาเยื้อขวัญเอ้ย ว่าบาดว่าฮอดเดือนหกฝนตกลงมาอยู่จี้จ้น ขวัญเจ้านี้จักไป อยู่ซ้น สายคาเฮือนใต้ป่องล่อผู้ได๋เด้ขวัญเอ้ย ขวัญเจ้านี้จักไปยืนยื้ดยื้อเฮือนเย้าเพิ่น ผู้ได๋ นั่นล่ะนาขวัญเอ้ยนา ว่ามาเยื้อๆ ว่าดั่งนั้นแล้วก็จึงบายเอาฝ้ายอ้อมแก้วมงคล บุญคุณดีความงามดูอาจ ผูกแขนลาดเอาขวัญ ว่ามาเยื้อ คั้นแม่นผูกเบื้องซ้ายขอให้ขวัญพวกเจ้า นี้มาเย้อ คันแม่นผูกเบื้องขวาขอให้ขวัญพวกเจ้า นี้อยู่ ให้เป็นคู่เฮียงสอง ให้ปองดองฮักห่อ อยู่นำพ่อคูณเฮือน หลายปีเดือนให้เจ้าได้ลูกน้อย ทั้งข้อยข้าแลเงินคำ มีผู้นำเงินล้าน มีผู้ให้บ้าน หลังงาม มีนาทามพันไฮ่ มีหมูหมาเป็ดไก่ช้างม้าและงัวควาย นอนตื่นสวยให้เจ้าได้เงินล้าน ออกจากบ้านอย่าได้มีศัตรู ให้มีผู้ส่อยซูขนหาบ  มีโชคลาภเนืองนอง มีข้าวของเต็มอั่ง ให้เจ้าได้นั่งเป็นเศรษฐี สองสามีจงควรคู่ ให้ทั้งสองเจ้าอยู่ถาวร ยามกินนอนอย่าอืดอยาก ของเหลือปากโภชนะอาหาร มีลูกหลานเต็มเหลือหลาก อย่าอึดอยากแนวได๋ ให้ไปไวมาค่อง ให้ได้ท่องศีลธรรม จ่มมำๆ ไหว้พระเจ้า ให้เป็นพ่อเฒ่าแม่เฒ่าทั้งสอง ได้ครองคู่ยืนนาน ตราบจีรัฐติกาลเหิงยามนานสืบต่อไปก็ปู่เทอญ ว่าแล้วตั้งแฮกตั้งแต่ในกาลนี้ หนีเมือหน้าเจ้าอย่าถ่อยช้าเสียสี ให้พวกเจ้าถือไม้เท้ายอดทองกระบองยอดเพชร ให้พวกเจ้า มีลูกเต็มบ้านมีหลานเต็มเมือง คำเคืองอย่าได้พ้อ ให้พวกเจ้ามีอายุยืนยาวอย่าได้สั้น หมั่นให้พวกเจ้าหมั่นปานง่ามเขากวาง หมั่นให้พวกเจ้าหมั่นปานคางหมูถอกเถื่อน หมั่นให้พวกเจ้าหมั่นปานเถื่อนสร้างโฮง หมั่นให้พวกเจ้าหมั่นปานโปงสร้างหล่อ หมั่นให้เจ้าหมั่นปานก้อนหินแดง แข็งให้พวกเจ้าแข็งปานก้อนหินลาด สูงเทียมอาสเขาสะเมนใหญ่เพียงตอขวัญพวกเจ้านี้อย่าหัก ใหญ่เพียงหลักขวัญพวกเจ้าอย่าได้ก่น อย่าได้หม่นเหมือนตอง อย่าได้หมองเหมือนเถ่า อย่าได้เก่าเสียสี ให้เจ้าบ่าวคือนาย.....และเจ้าสาวคือนางสาว....ที่ได้แต่งงานในมื้อนี้ มีตั้งแต่อาวุวัณณัง มีสุขัง พลัง ขอให้ตั้งเที่ยงหมั่น สองท่าน  จงเจริญ เด้อ

 

กลอนสอนใภ้สอนเขย (หลังจากผูกแขนและป้อนไข่เสร็จ)

       บัดนี้ สองเขือเจ้าหากเอากันเป็นคู่ อยู่นำกันสืบสร้างเฮือนเย้าให้ฮุ่งเฮือง ตามเหตุเบื้องโบราณท่านได้กล่าว ไผทำดีจึงจะได้เจริญขึ้นแม่นลื่นคน ความอับจนบ่มาใกล้ความจัญไรก็เหินห่าง ยุท่างสุขอยู่สร้างลางฮ้ายให้หน่ายหนี เพิ่นว่าเป็นผัวเมียนี้ หากมีแนวมาน้าวจ่อง สายสะแนนเกี่ยวข้องนำป้องอยู่บ่วาง จึงได้เทียวทางพ้อเห็นกันปั้นเข้าใส่ จึงได้มาอยู่ใกล้เป็นคู่อยู่ดอม บัดนี้แนวใดๆ กะพร้อมตามฮีตประเพณี มีแต่ดีๆ เบิดบ่มีแนวฮ้าย บัดนี้ลงลายม้วนบรบวนตามฮีต เป็นผัวเมียถืกต้องคองเค้าแต่เก่าหลัง ฟังคำสอนเด้อหล้าขวัญตาทั้งคู่ ผัวแก่นจันทร์เมียแก่นคู่เป็นคนฮู้อย่าลื่นคอง ให้ผัวเป็นพี่เมียเป็นน้องให้เว้าค่องความกันเด้อนางเด้อ ให้ผัวเป็นพี่เมียเป็นน้องให้เว่าค่องความกันเด้อชายเด้อ อย่าสิดันไปคนทางสิขาดกลางลงม้วน เพิ่นว่าการเป็นผัวเป็นเมียนี้ให้มีดีตั้งร้อยเทื่อ ให้กว่าผัวให้ดีกว่าเมีย ไปอีกส่ำจึงคูณค้ำสิฮุ่งเฮือง ตามฮีตเบื้องเครือญาติวงศา ญาติทางผัวญาติทางภรรยา อย่าหมิ่นแคลนความฮ้าย สายทางผัวสายทางเมียให้ถือหมั่นให้สำคัญคือเรื่องอื่น อย่าสิผิดลบหลู่บู่ดั้นแม่นลื่นครอง ให้เคารพพ่อแม่พี่น้องปู่ย่าตายาย กลายไปมามองเห็นอย่าสิแพงความเว้า คั้นเห็นว่าเพิ่นเป็นคนเฒ่าให้ยอคุณเอิ้นพ่อแม่ ใหญ่ให้ว่าลุง สูงให้ว่าป้า พอเป็นน้าหลานน้อยให้เบิ่งเอา คำปากเว้าให้เจ้าคอบครองเมียเด้อนางเด้อ คำปากเว้าให้เจ้าคอบครองผัวเด้อชายเด้อ อย่าสิเลยตามเลยล่วงเกินเลินเล่อ อย่าสุเผลความเว้าหนักเบาสูงต่ำ คำปากบ่ได้ซื้อจาเว้าให้อ่อนหวาน เจ้าอย่าได้เกียจคร้านงานเวียกฮู้จักเฮ็ด ทำให้เสร็จการงานอย่าปล่อยปะละเว้น พวกเจ้าอย่าสุมัวความเล่นปะงานขี้คร้านใหญ่ ความจัญไรเดือดร้อนสิโฮมไหม้จี่เผา มันสิติดไปฮอดลูกเต้าความชั่วมัวหมอง ตรองให้มันคักๆ ฮักดีให้อดกลั้น ให้พวกเจ้ามีขันติหมั่นอย่าผันแปลเป็นขันแตก อย่าสิแหกออกฮั้วหนามติ้วสิตอกตา ตามตำราไขชี้อุดมดีสุดยอด จั่งสิปลอดอ้อยซ้อยเต็มร้อยแม่นแห่งญิง จั่งสิปลอดอ้อยซ้อยเต้มร้อยแม่นแห่งชาย เอาละน้อเว้าไปหลายมันกว้างดวงธรรมบ่ฮู้อิ่ม ซิมแต่พอย่อๆ พอฮู้ฮ่อมกระบวน บัดนี้มันหากสมควรม้วน คำสอนม้วนไว้ก่อน ขอจบลงไว้ท่อนี้เวลาหน่อย หากบ่หลายนั้นล่ะ ว่าท่านเอ้ย